WIKIPEDIA

Wikipedia to jeden z najpopularniejszych serwisów edukacyjnych w internecie. W nauczaniu szkolnym znajduje jednak dość ograniczone zastosowanie. Warto poznać możliwości tego serwisu i uświadomić sobie korzyści edukacyjne, jakie przynosi bardziej kreatywne jego wykorzystanie. 

Wikipedia to największa internetowa encyklopedia.

Encyklopedia z definicji: „kompendium wiedzy zapisane w formie zbioru artykułów hasłowych, złożonych z haseł (słów kluczowych) i tekstów je objaśniających (zawierających informacje dotyczące tych haseł). Hasła są ułożone w pewnym logicznym porządku, zazwyczaj alfabetycznym, dzięki czemu możliwe jest szybkie odnalezienie właściwej informacji.” (Wikipedia, CC-BY-SA).

Nie jest to zatem źródło naukowe, ale potężny zasób informacji (ponad 1,1 miliona haseł w języku polskim), z której możemy skorzystać i przetworzyć w wiedzę.

Kreatywne wykorzystanie zasobów Wikipedii

Wikipedia to nie tylko największa encyklopedia w internecie, ale niezwykły projekt zakładający, że wiedzę i informacje może przekazywać w niej każdy, kto chce się nimi podzielić. Można więc nie tylko korzystać z jej zasobów, ale ją współtworzyć, edytując istniejące artykuły oraz pisząc nowe. Wzbogacać można także siostrzane projekty, jak Wikimedia Commons, gdzie gromadzone są zasoby graficzne i multimedialne.

Treści merytoryczne Wikipedii mogą stanowić również podstawę do wizualizacji i utrwalania wiedzy przy pomocy innych narzędzi edukacyjnych dostępnych bezpłatnie w sieci. Mamy różne style uczenia się i każdy z nas w nieco odmienny sposób uczy się. Jedni korzystają z tekstów i je zapamiętują, inni potrzebują obrazów lub dźwięków, a jeszcze inni – muszą coś zrobić, aby się nauczyć. Używając treści haseł Wikipedii możemy zatem stworzyć różne gry i zabawy, quizy, scenariusze, kursy itp. W ten sposób możemy uczyć się efektywniej korzystając z dostępnych narzędzi TIK.

Poszanowanie praw autorskich

Treści Wikipedii oznaczone są licencją Creative Commons CC-BY-SA (uznanie autorstwa, na tych samych warunkach). Pełna treść licencji dostępna jest pod linkiem: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl. Jakie dzięki temu mamy prawa?
Licencja oznacza, że:
  • możemy dzielić się (kopiować, używać i rozpowszechniać) daną treść w dowolnym medium i formacie;
  • możemy dowolnie przerabiać tę treść (remiksować, zmieniać, tworzyć nową na jej bazie);
  • możemy powyższe czynić dla dowolnego celu, także komercyjnego;
  • jeśli już skorzystamy z opublikowanej i oznaczonej taką licencją treści, tego prawa nie można nam odwołać, nawet jeśli twórca tej treści ją usunie.
Ale to są także pewne obowiązki:
  • utwór i jego autora należy odpowiednio oznaczyć [uznanie autorstwa - BY] - przy czym nie mamy narzuconego żadnego sposobu, w jaki dokonamy takiego oznaczenia;
  • każda inna osoba będzie mogła z naszego utworu korzystać na tych samych warunkach [SA], z jakich my skorzystaliśmy z danej treści Wikipedii. Inaczej mówiąc nasz utwór również musi być taką samą licencją;
Inaczej mówiąc zawsze rezultat naszej pracy powinien być oznaczony taką samą licencją Creative Commons: CC-BY-SA (najlepiej wraz z podaniem linku do treści licencji https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/deed.pl.

Tworzenie haseł

Każdy może zostać współtwórcą Wikipedii. Zachęcamy do zapoznania się z prostymi przewodnikami dla nowych Wikipedystów: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki lub https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Jak_napisać_nowy_artykuł. Wszystkie informacje i podpowiedzi znajdziemy w Centrum Pomocy: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Spis_treści.

Zwracamy uwagę, że społeczność wikipedystów wypracowała określone zasady, według których edytowane są hasła do publikacji:
  • Nie naruszaj praw autorskich – nie przepisuj treści z innych stron,
  • Zachowuj neutralny punkt widzenia – nie umieszczaj własnych sądów na dany temat,
  • Podaj źródła (weryfikowalność) – podczas pisania opieraj się na wiarygodnych źródłach informacji (szeroko rozumianych – nie tylko publikacje książkowe, ale i artykuły z pracy specjalistycznej też mogą być albo serwisy internetowe),
  • Nie przedstawiaj twórczości własnej – nie umieszczaj własnych teorii i wyników badań, które nie są potwierdzone w ogólnodostępnych źródłach.
Treść hasła w Wikipedii możemy edytować bądź w edytorze wizualnym, bądź w edytorze kodu wiki. Oba edytory pozwalają szybko sformatować każdy tekst (więcej: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Formatowanie_tekstu).

Wikipedia w szkole

Dla nauczycieli uczących zagadnień ekonomicznych w szkołach ponadpodstawowych mamy dobrą wiadomość. Do końca 2015 r. w Wikipedii będzie ponad 800 haseł ekonomicznych zweryfikowanych w ramach 1 i 2 edycji projektu "Wiki-Ekonomia. Edukacja ekonomiczna z wykorzystaniem Wikipedii". Lista sprawdzonych haseł dostępna jest na stronie projektu w Wikipedii: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projekty_instytucjonalne/Wiki-Ekonomia. Taki zasób treści ekonomicznych, z których można korzystać swobodnie dzięki opisanej wyżej licencji CC-BY-SA, daje możliwość opracowania wielu nowych, ciekawych i wartościowych dydaktycznie narzędzi edukacyjnych TIK.

Czy warto szerzej wykorzystać Wikipedię w szkole? Naszym zdaniem tak, co chcieliśmy ująć w poniższej prezentacji (quasi-tutorialu):




 Dzięki Wikipedii możemy bardzo dobrze rozwijać kompetencje informacyjne uczniów, w tym wyszukiwanie, przetwarzanie i syntetyzowanie informacji czy korzystanie ze źródeł. Wspólna praca nad hasłami w klasie i przestrzeni wirtualnej (na odległość) świetnie rozwija też umiejętność współpracy w zespole.

Więcej do poczytania
Lista haseł, które można wykorzystać w ćwiczeniach i pracach podczas szkolenia "TIK w edukacji ekonomicznej":

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Posty (Atom)